Pedras con historia I

Que a actual Casa do Concello de Rodeiro teña esa imaxe de torre medieval coroada por almeas non é por casualidade, segue lendo e saberás por qué.

Se pasas polo lugar e das a volta arredor do concello poderás apreciar que este se divide en dúas partes diferenciadas arquitectonicamente, a parte principal e máis antiga é esa con aspecto medieval, e logo está a parte máis recente. As dúas partes están unidas por un corredor baixo o cal se conservou un  vello muro de pedra, que para algún será solo iso, pero en realidade direi que son unhas pedras con moita historia que permanecen aí para lembrarnos que a nosa casa do concello ten un antergo medieval.

A actual vila de Rodeiro ten, posiblemente o seu orixe na Idade Media nacendo ó abeiro dunha fortaleza que ocupaba o solar no que hoxe está o consistorio municipal,  e de aí ven o seu aspecto de edificio do medievo. Ese anaco de muro que con tanto repeto se protexe ó seu carón é o único resto que chegou ós nosos días daquela fortaleza, é, literalmente, unha anaco da nosa historia que garda a memoria do pasado da vila e do concello de Rodeiro.

Investigando as fontes escritas sobre o tema atopeime con artigos de investigación, que falan da orixe desta fortaleza entre o século XII ou XIII, e noméase a un personaxe: Vasco Fernández de Rodeiro, quen poida que fose o impulsor da súa construción. Os documentos dan conta da importancia desta fortaleza e do poder dos señores que a habitaron, tamén se contan multitude de historias das relacións destes con outras importantes familias de nobres liñaxes do contorno: os Deza, os Camba, Taboada, Lemos, etc.

Volvendo á historia da Fortaleza perdida de Rodeiro,  a edificación tivo unha longa época de esplendor, pero ó igual que outras moitas por toda Galicia, foi atacada durante as Revoltas Irmandiños, as cuadrillas de campesiños que no seu momento se rebelaron contra os señores feudais conseguindo mudar o sistema opresivo no que vivian, causando grandes desfeitas nas propiedades dos señores feudais. Tamén  a fortaleza de Rodeiro sufriu grandes desfeitas,  uns feitos documentados nos textos do coñecido como o Preito Tábera-Fonseca, textos moi coñecidos entre os historiadores nos que se recollen as declaracións dos testiños do acontecido naqueles días de enfrontamentos entre señores e vasalos. Os testiños son persoas que habitaron na propia fortaleza ou nas casas lindeiras e contan como era o edificio antes da revolución e os danos causados. Naquel momento, o obxecto deste xuízo era decidir quen debía encargarse de arreglar as desfeitas no edificio, actualmente e por sorte para nós grazas a este documento podemos facer unha reconstrución daquela antiga fortaleza.

Dedúcese polas declaracións que era un autentico castelo medieval, coa súa torre da homenaxe no centro, patio, muralla que rodeaba a construción e incluso o típico foso de auga que illaba e protexía o castelo dos inimigos. Crese que aínda hoxe parte do Río Arnego, que da a volta arredor do concello, segue o camiño que debuxaba aquel foso.

Pero o castelo foi pasando de propietario en propietario, acabou por ser abandonado sufrindo as consecuencias do paso do tempo e chegando á ruina. O edificio serviría como canteira, se damos unha volta polo entorno e nos fixamos un pouco, podemos atopar nos muros das vivendas pedras que pertenceron á fortaleza.

E por iso cando se ideou o actual edificio quíxose facer unha bonita homenaxe a aquela fortaleza medieval que un día ocupou este solar e que tanto significa para a historia local, respetando sempre ese anaco de vello muro que hoxe nos serve para recordala e forma parte do noso patrimonio histórico.